Blogs

su (substitute user veya switch user)

Unix ve Linux işletim sistemlerinde, su (substitute user veya switch user olarak bilinir) komutu, mevcut oturumda farklı bir kullanıcı olarak oturum açmanıza olanak tanır. Bu genellikle sistem yöneticileri tarafından kullanılır, özellikle root kullanıcısına geçiş yaparken. su Komutunun Kullanımı su komutunu kullanarak belirli bir kullanıcıya geçiş yapabilirsiniz: su kullanici_adi Bu komut, belirtilen kullanıcı adına (örneğin "kullanici_adi") ait şifrenin girilmesini isteyecektir.

August 6

sudo (superuser do)

sudo (superuser do), Unix ve Linux gibi işletim sistemlerinde kullanılan bir programdır. Bu komut, yetkili kullanıcıların diğer kullanıcılar gibi (genellikle süper kullanıcı veya root gibi) komutları çalıştırmalarını sağlar. Bu, yöneticilerin ve yetkili kullanıcıların, gerekli izinlere sahip olmadan belirli görevleri gerçekleştirmelerine olanak tanır. Nasıl Çalışır? Yetki Kontrolü: Sudo, hangi kullanıcıların hangi komutları hangi izinlerle çalıştırabileceğini kontrol etmek için /etc/su

August 6

Linux'ta Gruplar

Linux işletim sisteminde gruplar, kullanıcıların erişim haklarını düzenlemek ve yönetmek için kullanılır. Gruplar, kullanıcıları ortak bir amaca veya göreve göre bir araya getirir ve aynı grup içindeki kullanıcıların dosya veya dizinlere ortak erişim haklarına sahip olmalarını sağlar. İşte Linux grupları hakkında daha ayrıntılı bilgiler: Gruplar Nasıl Çalışır? Her kullanıcı, birincil grubuna ve bir veya daha fazla ikincil gruba üye olabilir. Birincil grup, kullanıcının varsayılan

August 5

Linux'ta passwd Komutu

Linux'ta passwd komutu, kullanıcı şifrelerini oluşturmak, değiştirmek veya şifre yaşam döngülerini yönetmek için kullanılır. Şifreler genellikle /etc/shadow dosyasında şifreli bir şekilde saklanır. Komutun genel sözdizimi şöyledir: passwd [options] [username] passwd tek başına çalıştırıldığında, mevcut kullanıcının şifresini değiştirir. passwd komutunu başka bir kullanıcı adıyla birlikte çalıştırsanız, ve süper kullanıcı veya root yetkiniz varsa, belirtilen kullanıcının şifresini

August 5

Linux'ta bir Kullanıcı Hesabını Kaldırmak (userdel)

Linux'ta bir kullanıcı hesabını kaldırmak, sistem yöneticisinin yetkilerini gerektirir. İşte bunu yapmanın adımları: 1. Kullanıcının Oturumunu Kapatın Kaldırmak istediğiniz kullanıcının sisteme giriş yapmamış olduğundan emin olun. Bu kullanıcının çalıştırdığı işlemleri kontrol etmek için: pgrep -u kullanici_adi Eğer kullanıcıya ait çalışan işlemler varsa, bunları sonlandırmanız gerekebilir. 2. Kullanıcı Hesabını Kaldırın Kullanıcı hesabını kaldırmak için userdel komutun

August 4

Linux'ta usermod Komutu

Linux'ta mevcut bir kullanıcının parametrelerini değiştirmek, çeşitli yollarla yapılabilir. Bu değişiklikler şunları içerebilir: kullanıcının adı, ev dizini, kabuğu, grupları vb. Aşağıda, bazı yaygın değişikliklerin nasıl yapılacağına dair bir genel bakış bulunmaktadır. Kullanıcı Adını Değiştirme Kullanıcı adını değiştirmek için yukarıda açıklanan adımları kullanabilirsiniz. usermod -l komutu bunun için kullanılır. Ev Dizinini Değiştirme Kullanıcının ev dizinini değiştir

August 4

Linux'ta Kullanıcı Adını ve Parametrelerini Değiştirmek

Linux'ta bir kullanıcının kullanıcı adını değiştirmek, yönetici ayrıcalıkları gerektirir ve birkaç adımda gerçekleştirilebilir. İşte bunu yapmanın bir yolu: 1. Kullanıcının Oturumunu Kapatın İlk olarak, değiştirmek istediğiniz kullanıcının oturumunu kapatmanız gerekir. Bu kullanıcının hiçbir işlemi çalışmıyor olması önemlidir. Bu durumu kontrol etmek için: pgrep -u eski_kullanici_adi Bu, kullanıcının çalıştırdığı tüm işlemleri gösterecektir. 2. Kullanıcı Adını Değiştirin

August 4

Linux'ta Kullanıcı Hesabını Kilitlemek ve Açmak

Linux'ta kullanıcı hesaplarını kilitlemek veya kilidini açmak, belirli bir kullanıcının sisteme erişimini geçici olarak engellemek veya yeniden etkinleştirmek için kullanılır. Bu işlemler genellikle sistem yöneticileri tarafından gerçekleştirilir. Kullanıcı Hesabını Kilitlemek Kullanıcı hesabını kilitlemek, kullanıcının oturum açmasını engeller. Bu, kullanıcının parolasını geçici olarak değiştirerek yapılır. İki yaygın komut kullanılabilir: usermod: -L seçeneği ile birlikte kullan

August 4

Linux'ta useradd Komutu

İşte useradd komutunun bazı yaygın kullanım örnekleri: 1. Basit Kullanım Yalnızca kullanıcı adını belirterek en basit kullanıcı oluşturma işlemi: sudo useradd kullanici_adi 2. Ev Dizini İle Oluşturma -m seçeneği ile kullanıcının ev dizinini de oluşturabilirsiniz: sudo useradd -m kullanici_adi 3. Özel Ev Dizini Atama -d seçeneği ile kullanıcının ev dizininin yolu belirlenebilir: sudo useradd -m -d /ozel/dizin/kullanici_adi kullanici_adi 4. Grup Atama

August 4

Linux'ta Kullanıcı Oluşturma

Linux işletim sisteminde kullanıcılar farklı türlerde ve rollerde olabilir. İşte Linux'ta kullanıcı türlerinin ayrıntılı bir açıklaması: 1. Root Kullanıcısı (Süper Kullanıcı) Tanım: Root kullanıcısı, sistem üzerinde tam yetkiye sahip olan kullanıcıdır. Bu kullanıcı tüm dosya ve dizinlere erişebilir, her türlü işlemi gerçekleştirebilir. Yetkiler: Sınırsız yetki. Her türlü sistem değişikliği, yazılım yüklemesi, kullanıcı ve grup yönetimi vb. Güvenlik: Root kullanıcısının

August 4

SSH

Linux Sistemlere SSH İstemci ile Kullanıcı Girişi Yapmak

1. Yerel Terminal: Eğer fiziksel olarak bilgisayarın başındaysanız, kullanıcı adı ve şifrenizi girebileceğiniz bir giriş ekranı göreceksiniz. 2. SSH ile Uzaktan Giriş: Eğer uzaktan giriş yapacaksanız, Secure Shell (SSH) protokolünü kullanabilirsiniz. Uzaktan bir sisteme giriş komutu şu şekilde görünebilir: ssh kullaniciadi@sunucuadresi kullaniciadi kısmını uzaktaki sisteme ait kullanıcı adınızla, sunucuadresi kısmını ise IP adresi veya alan adıyla değiştirin. Çıkış Yap

Doğuhan ELMA in SSH

August 4

Bellek Yönetimi

vmstat (virtual memory statistics) Komutu

vmstat (virtual memory statistics), Linux ve diğer UNIX tabanlı işletim sistemlerinde kullanılan bir komut satırı aracıdır. Sistem kaynaklarının kullanımı hakkında bilgi sağlamak amacıyla, bellek, işlem, blok I/O, sistem ve CPU kullanımı gibi bir dizi istatistik toplar. Temel Kullanımı vmstat komutu genellikle şu şekilde çalıştırılır: vmstat Bu, sistemin mevcut durumu hakkında bir özet sağlar. Çıktı vmstat komutunun çıktısı bir dizi sütundan oluşur: procs: İşlem

Doğuhan ELMA in Bellek Yönetimi

August 3

Linux'ta free Komutu

Linux'ta free komutu, sistemin toplam, kullanılmış, serbest ve swap belleğini (geçici dosya alanı) göstermek için kullanılır. Bu komut, kullanıcıya belleğin hangi bölümlerinin kullanıldığını ve ne kadarının boşta olduğunu hızlı bir şekilde gösterir. Temel Kullanımı Terminalden sadece free komutunu yazarak çalıştırmak mümkündür: free Çıktı Çıktı, bellek durumunun bir özeti olup şu sütunları içerir: total: Toplam bellek miktarı. used: Kullanılmış bellek m

August 3

Bellek Yönetimi

Linux'ta Bellek Yönetimi

Linux işletim sisteminde bellek yönetimi (Memory Management), sistem kaynaklarının etkili bir şekilde dağıtılmasını sağlayan karmaşık ve kritik bir süreçtir. İşte Linux'ta bellek yönetiminin ana bileşenleri ve kavramları: Sanal Bellek Linux, sanal bellek yönetimini kullanır, yani her işlem, tüm sistemin belleğine erişiyormuş gibi görünür. Gerçekte ise işlemler, fiziksel bellek (RAM) ile eşleştirilmiş sanal adreslere erişir. Sanal Adres Alanı: Her işlem, kendi sanal adres alanına s

Doğuhan ELMA in Bellek Yönetimi

August 3

Linux'ta nice ve renice Komutları

nice ve renice Linux'ta işlem önceliklerini ayarlamak için kullanılan komutlardır. İşlemlerin önceliği, işletim sisteminin işlemlere ne kadar işlemci zamanı ayıracağını belirler. İşte bu iki komutun ayrıntılı bir açıklaması: nice Komutu nice komutu, yeni bir işlemi belirli bir öncelik değeri ile başlatmanızı sağlar. Bu komut şu şekilde kullanılır: nice -n [ÖNCELİK DEĞERİ] [KOMUT] Öncelik değeri, -20 ile 19 arasında bir sayı olabilir, ancak bu değerler aralığı sistemden sisteme d

August 3

Linux ve Unix sistemlerinde kill Komutu

Linux ve Unix sistemlerinde kill komutu, belirtilen işlem kimliklerine (PID'ler) sinyal göndermek için kullanılır. En yaygın kullanımı, bir işlemi sonlandırmak içindir, ancak diğer sinyallerle işlemleri duraklatmak, devam ettirmek veya diğer eylemleri tetiklemek de mümkündür. Kullanımı Temel kullanımı şu şekildedir: kill [seçenekler] PID PID: Sonlandırılacak işlemin işlem kimliği (Process ID). Seçenekler -s SİNYAL: Hangi sinyalin gönderileceğini belirtir. Örne

August 3

Linux'ta top ve htop Komutları

top ve htop komutları, Linux işletim sistemlerinde kullanılan iki popüler işlem izleme aracıdır. Bu komutlar, sistemde çalışan işlemlerin ve kaynak kullanımının dinamik, gerçek zamanlı bir görünümünü sunar. top Komutu top komutu, işlemlerin CPU ve bellek kullanımı hakkında detaylı bilgi verir. Aşağıda, top komutunun bazı önemli özellikleri ve kullanımları verilmiştir: Çalıştırmak: Terminalde sadece top yazarak çalıştırılır. Sıralama: İşlemler, CPU kullanımı gibi belirli

August 3

Linux'ta ps komutu (process status)

Linux'ta ps komutu (process status), sistemde çalışan işlemlerin (taskların) durumunu görüntülemek için kullanılır. Bu komut, hangi işlemlerin çalıştığını, hangi kullanıcı tarafından çalıştırıldığını, sistem kaynaklarının ne kadarını kullandığını ve daha fazlasını gösterir. Temel Kullanım Basit bir ps komutunu terminalde çalıştırmak, genellikle sadece mevcut terminalde çalışan işlemleri listeler: ps Yaygın Seçenekler ps komutu, çeşitli seçeneklerle kullanılabilir, bö

August 3

Kernel

İşlem Yönetimi (Process Management)

Linux'ta işlem yönetimi (Process Management), işletim sisteminin merkezi işlevlerinden biridir. İşlem yönetimi, sistemde çalışan programların yürütülmesinin ve kaynaklarının nasıl paylaştırılacağının kontrolünü içerir. İşte bu konuda bazı anahtar kavramlar ve bileşenler: Oturum (Session) Her oturumun, işlem grubu kimliklerine (PGID) benzer şekilde, benzersiz bir oturum kimliği (SID) vardır. Bu kimlik, oturum lideri olarak bilinen işlemin PID'si (İşlem Kimliği) tarafından belirlenir.

Doğuhan ELMA in Kernel

August 3

Linux'ta lscpu Komutu

Linux işletim sisteminde CPU çekirdekleriyle ilgili bilgi almak ve etkileşimde bulunmak için kullanılan bazı yaygın komutlar ve çıktıları hakkında bilgi vereceğim. lscpu: CPU mimarisi hakkında ayrıntılı bilgi verir. Çıktı, CPU ailesi, model, çekirdek sayısı, iş parçacığı sayısı, frekansı ve diğer özellikler gibi bilgileri içerir. top: CPU kullanımını anlık olarak gösterir. Çıktı, her çekirdeğin ne kadar meşgul olduğunu ve hangi işlemlerin en çok CPU kullanımına sahip olduğunu gösterir.