Unix ve Linux işletim sistemlerinde, su (substitute user veya switch user olarak bilinir) komutu, mevcut oturumda farklı bir kullanıcı olarak oturum açmanıza olanak tanır. Bu genellikle sistem yöneticileri tarafından kullanılır, özellikle root kullanıcısına geçiş yaparken.
su Komutunun Kullanımı
su komutunu kullanarak belirli bir kullanıcıya geçiş yapabilirsiniz:
su kullanici_adi
Bu komut, belirtilen kullanıcı adına (örneğin "kullanici_adi") ait şifrenin girilmesini isteyecektir.
sudo (superuser do), Unix ve Linux gibi işletim sistemlerinde kullanılan bir programdır. Bu komut, yetkili kullanıcıların diğer kullanıcılar gibi (genellikle süper kullanıcı veya root gibi) komutları çalıştırmalarını sağlar. Bu, yöneticilerin ve yetkili kullanıcıların, gerekli izinlere sahip olmadan belirli görevleri gerçekleştirmelerine olanak tanır.
Nasıl Çalışır?
Yetki Kontrolü: Sudo, hangi kullanıcıların hangi komutları hangi izinlerle çalıştırabileceğini kontrol etmek için /etc/su
Linux işletim sisteminde gruplar, kullanıcıların erişim haklarını düzenlemek ve yönetmek için kullanılır. Gruplar, kullanıcıları ortak bir amaca veya göreve göre bir araya getirir ve aynı grup içindeki kullanıcıların dosya veya dizinlere ortak erişim haklarına sahip olmalarını sağlar. İşte Linux grupları hakkında daha ayrıntılı bilgiler:
Gruplar Nasıl Çalışır?
Her kullanıcı, birincil grubuna ve bir veya daha fazla ikincil gruba üye olabilir.
Birincil grup, kullanıcının varsayılan
Linux'ta bir kullanıcı hesabını kaldırmak, sistem yöneticisinin yetkilerini gerektirir. İşte bunu yapmanın adımları:
1. Kullanıcının Oturumunu Kapatın
Kaldırmak istediğiniz kullanıcının sisteme giriş yapmamış olduğundan emin olun. Bu kullanıcının çalıştırdığı işlemleri kontrol etmek için:
pgrep -u kullanici_adi
Eğer kullanıcıya ait çalışan işlemler varsa, bunları sonlandırmanız gerekebilir.
2. Kullanıcı Hesabını Kaldırın
Kullanıcı hesabını kaldırmak için userdel komutun
Linux'ta bir kullanıcının kullanıcı adını değiştirmek, yönetici ayrıcalıkları gerektirir ve birkaç adımda gerçekleştirilebilir. İşte bunu yapmanın bir yolu:
1. Kullanıcının Oturumunu Kapatın
İlk olarak, değiştirmek istediğiniz kullanıcının oturumunu kapatmanız gerekir. Bu kullanıcının hiçbir işlemi çalışmıyor olması önemlidir. Bu durumu kontrol etmek için:
pgrep -u eski_kullanici_adi
Bu, kullanıcının çalıştırdığı tüm işlemleri gösterecektir.
2. Kullanıcı Adını Değiştirin
Linux'ta kullanıcı hesaplarını kilitlemek veya kilidini açmak, belirli bir kullanıcının sisteme erişimini geçici olarak engellemek veya yeniden etkinleştirmek için kullanılır. Bu işlemler genellikle sistem yöneticileri tarafından gerçekleştirilir.
Kullanıcı Hesabını Kilitlemek
Kullanıcı hesabını kilitlemek, kullanıcının oturum açmasını engeller. Bu, kullanıcının parolasını geçici olarak değiştirerek yapılır. İki yaygın komut kullanılabilir:
usermod: -L seçeneği ile birlikte kullan
Linux işletim sisteminde kullanıcılar farklı türlerde ve rollerde olabilir. İşte Linux'ta kullanıcı türlerinin ayrıntılı bir açıklaması:
1. Root Kullanıcısı (Süper Kullanıcı)
Tanım: Root kullanıcısı, sistem üzerinde tam yetkiye sahip olan kullanıcıdır. Bu kullanıcı tüm dosya ve dizinlere erişebilir, her türlü işlemi gerçekleştirebilir.
Yetkiler: Sınırsız yetki. Her türlü sistem değişikliği, yazılım yüklemesi, kullanıcı ve grup yönetimi vb.
Güvenlik: Root kullanıcısının
